Dialogen

Socratische gesprekken

Socratische gesprekken
Moreel beraad


Socratische gesprekken
In 2002 volgde ik de training Socratisch gespreksleider bij Het Nieuwe Trivium onder leiding van Jos Kessels. In een socratisch gesprek onderzoeken de deelnemers gezamenlijk een kwestie waarbij het antwoord of de visie alleen gevonden kan worden door er met elkaar hardop over na te denken. Het gesprek duurt lang, het is een vorm van langzaam denken en is het tegenovergestelde van een discussie. Het doel is om zolang met elkaar door te praten tot er consensus is bereikt.

"Gesprekken zijn de belangrijkste leerscholen voor de geest", schrijft Jos Kessels in zijn boek Scholing van de geest. "Het is een misvatting om te denken dat je echte kennis kunt vergaren door louter objectieve beschouwingen", vindt Kessels. Zelfonderzoek is het noodzakelijke ingrediënt voor vruchtbare en inspirerende gesprekken. Het is ook niet gemakkelijk want het vergt moed om persoonlijk te zijn en vraagstukken vanuit verschillende perspectieven te beschouwen. Echter: in ons denken kunnen we niet snel radikaal genoeg zijn.

Moreel beraad.
In elke organisatie spelen af en toe ethische kwesties of worstelt men met een ethisch dilemma. Meestal moet er onder tijdsdruk toch een besluit genomen worden; er moet gehandeld worden. Toch wil dat niet altijd zeggen dat alle betrokkenen tevreden zijn met de handelswijze. Er blijft iets ‘wringen’ en dat leidt tot ongemak en soms zelfs frustratie bij de betrokken mensen. In dergelijke kwesties kan het houden van een moreel beraad uitkomst bieden. Een moreel beraad is een methodisch gesprek of onderzoek naar aanleiding van een morele vraag over een concrete casus.
Voorafgaand aan een moreel beraad kom ik bij u langs om de vraag helder te krijgen en te onderzoeken of een dergelijk beraad de beste methode is om met de kwestie aan de slag te gaan.